Thi tốt nghiệp trung học phổ thông: giao quyền chủ động cho địa phương
Theo dự thảo Thông tư về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế thi tốt nghiệp THPT năm 2012, nội dung quan trọng nhất dự kiến sẽ thay đổi trong kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2012 là sẽ không bắt buộc các tỉnh, thành phố phải tổ chức thi theo cụm trường. Giám đốc sở GD&ĐT các tỉnh, thành phố được giao quyền chủ động trong việc ra quyết định thành lập các hội đồng coi thi.
Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2012 sẽ bỏ hẳn việc chấm chéo bài thi tự luận giữa các tỉnh, thành phố. Giám đốc sở GD&ĐT ra quyết định thành lập hội đồng chấm thi tốt nghiệp THPT, trong đó mỗi môn tự luận có 2 tổ chấm thi, đảm bảo giáo viên không chấm bài thi tự luận của học sinh trường THPT mình giảng dạy. Các hội đồng coi thi bàn giao trực tiếp bài thi, hồ sơ coi thi cho hội đồng chấm thi mà không phải qua sở GD&ĐT, đồng thời chịu trách nhiệm quản lý, chấm thi.
Dự thảo quy chế yêu cầu hội đồng chấm thi phúc khảo phải có một bộ phận làm phách bài thi độc lập với các tổ chấm thi. Hội đồng chấm thi phúc khảo có một tổ chấm trên máy bài thi của các môn thi trắc nghiệm và bộ phận giám sát trực tiếp thực hiện nhiệm vụ theo hướng dẫn chấm thi trắc nghiệm của Bộ GD&ĐT.
Trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2012, Bộ GD&ĐT sẽ không thành lập các đoàn thanh tra (thanh tra ủy quyền). Giám đốc các Sở GD&ĐT thành lập đoàn thanh tra thi tại địa phương để giám sát, đôn đốc việc thực hiện quy chế trong tất cả các khâu của kỳ thi. Trong trường hợp cần thiết, giám đốc Sở GD&ĐT tham mưu cho ban chỉ đạo thi cấp tỉnh, thành phố để huy động cán bộ, giảng viên của các trường ĐH, CĐ trên địa bàn tham gia công tác thanh tra thi tại địa phương.
Theo đại diện Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng GD (Bộ GD&ĐT), những điều chỉnh trên dựa trên cơ sở kiểm tra, đánh giá và rút kinh nghiệm từ những điều được và chưa được trong thực tế kỳ thi của những năm qua. Giao quyền chủ động cho địa phương có nghĩa là giao trách nhiệm cao hơn cho người đứng đầu ngành GD&ĐT các tỉnh, thành phố. Bên cạnh đó, Bộ GD&ĐT vẫn có những giải pháp giám sát chặt chẽ, nhằm đảm bảo cho kỳ thi tốt nghiệp THPT diễn ra nhẹ nhàng, an toàn và nghiêm túc, đạt hiệu quả và chất lượng tốt.
Bộ GD&ĐT đã và đang tiếp nhận ý kiến đóng góp về các điểm sửa đổi này. Đồng thời, sẽ tiếp tục được đưa ra bàn thảo cụ thể tại Hội nghị thi và tuyển sinh toàn quốc năm 2012. Sau khi thống nhất các ý kiến, trong tháng 2/2012, Thông tư sửa đổi Quy chế thi tốt nghiệp THPT năm 2012 sẽ chính thức được ban hành.
Thi tuyển sinh đại học, cao đẳng: mở rộng thêm khối thi
Trong chương trình cải cách tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2012, Bộ GD&ĐT khẳng định sẽ không làm xáo trộn bất cứ lựa chọn nào trước đó, mà chỉ tăng thêm cơ hội cho thí sinh. Theo đó, Bộ GD&ĐT vẫn duy trì khối thi mà các trường ĐH, CĐ đã và đang tuyển sinh. Tuy nhiên, sẽ mở rộng thêm khối thi bằng cách tổ hợp các môn thi của các khối thi khác nhau, để thí sinh có thêm cơ hội trúng tuyển và các trường có điều kiện chọn thí sinh vào ngành nghề phù hợp.
Cụ thể, những thí sinh thi khối A đợt 1, nếu chọn thêm khối C, D đợt 2 thì sẽ có thêm cơ hội thứ 3 vào trường ĐH có tuyển sinh khối thi mới, gồm Toán, Vật lý, Ngữ văn hoặc Toán, Vật lý, Ngoại ngữ thông qua việc tích hợp điểm môn Ngữ văn (khối C) hoặc Ngoại ngữ (khối D) với điểm môn Toán và Vật lý (khối A). Đối với các thí sinh chỉ có ý định thi khối A, lại có thêm nguyện vọng được thi vào ngành có tuyển khối thi bổ sung, gồm ba môn Toán, Vật lý, Ngoại ngữ hoặc Toán, Vật lý, Ngữ văn thì thí sinh có thể chỉ cần thi thêm môn Ngữ văn (khối C) hoặc môn Ngoại ngữ (khối D) ở trường có tổ chức thi các khối này, để tích hợp điểm vào thành khối thi mới.
Chủ trương cải tiến kỳ thi tuyển sinh ĐH, CĐ bằng việc tổ hợp các môn thi của các khối thi khác nhau sẽ còn tiếp tục được đưa ra bàn thảo kỹ tại Hội nghị Thi và tuyển sinh toàn quốc vào ngày 14/1/2012, sau khi thống nhất các ý kiến, Bộ GD&ĐT mới có quyết định cuối cùng.
Dù còn tiếp tục bàn thảo, nhưng nhiều trường đã bày tỏ quan điểm ủng hộ chủ trương này. Trong đó, phần lớn các trường ĐH từ lâu nay vẫn tổ chức thi tuyển khối A truyền thống, nếu Bộ GD&ĐT thực hiện cải tiến kỳ thi theo hướng tổ hợp các môn thi, sẽ tổ chức thi thêm khối mới, thay môn Ngoại ngữ cho môn Hóa (Toán, Lý, Ngoại ngữ), các trường thi khối C truyền thống, sẽ thi thêm khối mới, thay môn Địa lý bằng môn Ngoại ngữ (Văn, Sử, Ngoại ngữ). Tuy nhiên, các trường đề nghị Bộ phải có quy định rõ: dù tuyển song song khối thi mới và khối A truyền thống, thí sinh cũng chỉ có thể lựa chọn thi hoặc khối A hoặc khối thi mới khi đăng ký vào một ngành. Vì nếu để thí sinh thi khối A rồi thi thêm môn Ngoại ngữ, lại được xét tuyển hai lần cho cùng một chuyên ngành sẽ rất rắc rối. Do đó, thí sinh phải xác định rõ ngay từ đầu sẽ thi vào trường bằng 3 môn Toán, Lý, Hóa hay Toán, Lý, Ngoại ngữ”.
Theo các nhà quản lý GDĐH, nếu có sự thay đổi trong tuyển sinh, các trường sẽ quan tâm nhiều đến môn Ngoại ngữ. Vì trên thực tế, nhu cầu sử dụng ngoại ngữ như một công cụ quan trọng trong việc học các ngành khoa học tự nhiên, khoa học công nghệ. Vì vậy, Ngoại ngữ có thể sẽ là môn thay thế cho một môn thi ở một số ngành. Việc đổi mới kỳ thi tuyển sinh sẽ có lợi cho thí sinh, khi có thêm nhiều lựa chọn phù hợp với năng lực và sở trường của mình. Quan trọng hơn, việc này cũng phù hợp với mục tiêu tuyển sinh cho từng ngành đào tạo của các trường.
Như vậy là chủ trương cải tiến kỳ thi tuyển sinh theo xu hướng tổ hợp các môn thi đang được các trường ĐH hưởng ứng. Điều đó chứng tỏ, đây là chủ trương hợp lòng dân, với sự đồng thuận khá cao của xã hội. Tuy nhiên, vấn đề mà các trường ĐH và thí sinh đang rất quan tâm là Bộ GD&ĐT cần quy định rõ thí sinh chỉ được chọn thi theo các khối thi truyền thống hoặc thi theo tổ hợp các môn. Vì nếu thí sinh được chọn cả hai thì kỳ tuyển sinh sẽ kéo dài. Ngoài ra, mỗi đợt sẽ có những khối thi và tổ hợp các môn nào, tổ hợp của từng đợt thi ra sao? Bộ GD&ĐT cũng cần cân nhắc, tính toán việc xử lý chung kết quả thi. Nếu thí sinh không trúng tuyển nguyện vọng 1 thì sẽ đi đâu? Các thí sinh thi khối truyền thống có nhiều lựa chọn để tham gia xét tuyển, trong khi thí sinh thi theo tổ hợp các môn thì việc xét tuyển các nguyện vọng còn lại sẽ thực hiện thế nào?
Ngoài chủ trương cải tiến, trong kỳ thi tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2012, Bộ GD&ĐT khẳng định sẽ giao quyền tự chủ mạnh hơn cho các ĐH Quốc gia, ĐH vùng, ĐH trọng điểm, tạo điều kiện cho các trường xây dựng phương án tuyển sinh riêng, tách khỏi cơ chế “ba chung” lâu nay của Bộ. Theo các nhà quản lý GDĐH, nếu nhiều trường cùng làm, cùng đưa ra phương án tuyển sinh riêng thì việc công nhận kết quả lẫn nhau sau này giữa các trường sẽ thuận lợi hơn cho thí sinh trong quá trình xét tuyển.
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Đức Nghĩa, Phó giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM: “Đến thời điểm này, Bộ GD&ĐT vẫn chưa có văn bản về việc giao quyền tự chủ cụ thể. Vì vậy, ĐH Quốc gia TP.HCM chưa có phương án tuyển sinh riêng chính thức nào. Năm 2012, ĐH Quốc gia TP.HCM sẽ tiếp tục tuyển sinh theo phương án “ba chung” của Bộ GD&ĐT”. Ngoài ra, một số trường ĐH trọng điểm (ĐH Bách khoa Hà Nội, ĐH Sư phạm TP.HCM...) cho biết cũng chưa có phương án thi tuyển sinh riêng, mà vẫn tiếp tục tuyển sinh theo “ba chung”. Trong khi Trường ĐH Sư phạm Hà Nội đã có những bước đi rất cụ thể để chuẩn bị đưa ra phương án tuyển sinh riêng, có thể được thực hiện ngay trong mùa tuyển sinh năm 2012. Hiện tại, trường đã có công văn gửi tới từng khoa xin đóng góp ý kiến, trước khi trình một bản đề án hoàn chỉnh lên Bộ GD&ĐT.
Phương án cải tiến mới mà Bộ GD&ĐT vừa công bố là cách thức mềm dẻo, theo hướng có lợi cho thí sinh cũng như nhu cầu tuyển sinh của các trường. Một điều rất đáng chú ý là khi chọn phương án tổ hợp các môn thi, nhiều trường sẽ cân nhắc việc thay môn Hóa học bằng môn Ngoại ngữ hoặc môn Ngữ văn. Chẳng hạn, Toán, Lý, Ngoại ngữ hoặc Toán, Lý, Văn. Hoặc ngành Báo chí (ĐH Khoa học xã hội và nhân văn) sẽ thi Văn, Sử, Năng khiếu (hoặc Ngoại ngữ) thay cho khối C truyền thống.
|
Đào Quốc Toàn (theo Tạp chí Thế giới Mới)